Wijzigingen Arbeidsomstandighedenwet per 1 juli 2017
Nieuwe eisen aan contract met arbodienstverlener
De Arbeidsomstandighedenwet, ook wel Arbowet genoemd, regelt de verplichtingen van werkgevers en werknemers met als doel dat er gezond en veilig gewerkt wordt. Per 1 juli 2017 wijzigt de Arbowet ingrijpend waardoor de rol van verschillende betrokkenen, zoals de werkgever, werknemer, bedrijfsarts, preventiemedewerker en de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging, verandert. De contracten die werkgevers sluiten met arbodienstverleners moeten voldoen aan de nieuwe eisen.
Wat verandert er precies? De belangrijkste wijzigingen op een rij:
Basiscontract
Een van de belangrijkste wijzigingen is de introductie van het ‘’basiscontract’’. Daarmee worden minimumeisen gesteld aan het contract tussen de werkgever en een arbodienstverlener (arbodienst of bedrijfsarts) waarin de rechten en plichten van werkgever, werknemer en arbo dienstverlener zijn neergelegd. In het basiscontract moeten voortaan (minimaal) de onderstaande verplichtingen uit de (nieuwe) Arbowet zijn gewaarborgd en geregeld:
Toegang tot de bedrijfsarts
- Op grond van de nieuwe Arbowet moet de werkgever ervoor zorgen dat de werknemer de bedrijfsarts op eigen initiatief kan bezoeken als hij vragen heeft over zijn gezondheid in relatie tot het werk, ook als de werknemer nog niet verzuimt of klachten heeft.
- Dit kan bijvoorbeeld door het mogelijk maken van een ‘‘open spreekuur’.
- Iedere werknemer heeft het recht om zonder toestemming van de werkgever de bedrijfsarts te bezoeken.
Vrije toegang tot werkvloer
- De bedrijfsarts moet iedere werkplek kunnen bezoeken om zo het bedrijf beter te leren kennen. Dit geeft de bedrijfsarts inzicht in de arbeidsomstandigheden en de belasting in het werk.
Second opinion
- Indien de werknemer twijfelt aan de juistheid van het door de bedrijfsarts gegeven advies, kan de werknemer een second opinion van een andere bedrijfsarts aanvragen.
- Bedrijfsartsen moeten zo’n verzoek altijd honoreren, tenzij er zwaarwegende argumenten zijn om het niet te doen.
- De second opinion wordt door de werkgever betaald.
Adviesrol bedrijfsarts
- In de nieuwe Arbowet staat preventie centraal. Er komt meer nadruk op de adviserende rol van de bedrijfsarts.
- De bedrijfsarts moet de werkgever adviseren over het toepassen van preventieve maatregelen. De bedrijfsarts moet derhalve voortaan reeds bij het preventiebeleid worden betrokken en niet pas op het moment van verzuim.
- De bedrijfsarts adviseert bij ziekteverzuimbegeleiding. De werkgever is en blijft verantwoordelijk voor de verzuimbegeleiding.
- De bedrijfsarts moet goed kunnen samenwerken met de preventiemedewerker en de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging en krijgt dan ook het recht met deze betrokkenen overleg te voeren.
Melden beroepsziekten
- Het signaleren en melden van beroepsziekten was al een taak van de bedrijfsarts. Het basiscontract waarborgt nu dat de bedrijfsarts beroepsziekten moet melden aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten en hier dus ook tijd aan moet kunnen besteden.
Klachtenprocedure
- Iedere bedrijfsarts moet een klachtenprocedure hebben zodat een werknemer een klacht kan indienen.
- Dit geldt voor alle bedrijfsartsen, ook als zij niet werkzaam zijn bij een gecertificeerde arbodienst en bijvoorbeeld werken als zelfstandig bedrijfsarts.
Duidelijkere rol preventiemedewerker
- Elk bedrijf is (ook op grond van de oude Arbowet) al verplicht ten minste één werknemer aan te wijzen als preventiemedewerker die maatregelen (gericht op veiligheid en gezondheid binnen een bedrijf) kan uitvoeren.
- De preventiemedewerker krijgt een stevigere rol in de nieuwe Arbowet. Hij/zij heeft als taak te adviseren aan en samen te werken met de bedrijfsarts en andere arbodienstverleners en heeft dan ook het recht met de arbodienstverleners te overleggen. Zij zullen nauwer moeten gaan samenwerken.
Betrokkenheid werknemers en bevoegdheden ondernemingsraad
- De ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging krijgt instemmingsrecht bij de aanstelling van de preventiemedewerker en de positie van deze medewerker binnen de organisatie. Daarmee krijgt de OR of PvT meer betrokkenheid bij het arbobeleid. De werkgever zal hierdoor duidelijk inzichtelijk moeten maken welke taken de preventiemedewerker gaat vervullen.
- Daarnaast zijn de bedrijfsarts en andere arbodeskundigen verplicht zoveel mogelijk overleg te voeren met de preventiemedewerker en de OR of personeelsvertegenwoordiging/betrokken medewerkers.
Naast de reeds bestaande wettelijke verplichtingen moeten in het basiscontract de hierboven genoemde (nieuwe) rechten en verplichtingen worden opgenomen, omschreven en geregeld.
Toezicht en handhaving
De Inspectie SZW krijgt meer mogelijkheden om werkgevers, arbodienstverleners en bedrijfsartsen sancties op te leggen bij het niet naleven van de regelgeving en het basiscontract.
Tot slot
De nieuwe Arbeidsomstandighedenwet gaat in per 1 juli 2017. Alle nieuw te sluiten contracten moeten per 1 juli 2017 voldoen aan de wettelijke vereisten.
Voor wat betreft de lopende contracten krijgen werkgevers en arbodienstverleners 1 jaar en derhalve tot 1 juli 2018 de tijd om de contracten en de bedrijfsvoering aan te passen aan de nieuwe regelgeving. Het is raadzaam om de wijzigingen zo snel mogelijk in de bedrijfsvoering door te voeren en te bewerkstelligen dat het (basis)contract met uw arbodienstverlener tijdig voldoet aan de gestelde wettelijke vereisten.
Let er op dat de ondernemingsraad tijdig dient te worden geïnformeerd over de aanstaande wijzigingen.
Heeft u vragen over dit onderwerp en/of wenst u nader advies of overleg? Neem contact met ons op.